بین النهرین باستان 5

نابودی امپراتوری آشور

 

تصویر آشوربانیپال، شاه آشور

یکی از پادشاهان قدرتمند آشور، آشوربانیپال نام داشت. آشوربانیپال ایلام را تصرف کرد و شهر شوش را ویران کرد و به آتش کشید. پس از مرگ او امپراتوری آشور ضعیف شد و از هم پاشید. بابلی ها  فرصت را غنیمت شمردند و خود را از آشور مستقل کرد. شاه بابلی ها نبوپولاسار نام داشت. او با هوخشتره پادشاه ماد پیمان اتحاد بست و به پایتخت آشور، نینوا ، حمله کرد و آن را تصرف کرد و به ویرانی کشاند و امپراتوری وسیع آشور را بین خود و حکومت ماد، تقسیم کرد. او حکومت کلده یا بابل جدید را تاسیس کرد و جنوب و غرب آشور، بین النهرین ، سوریه و فلسطین را از آن خود کرد و مادها باقیمانده سرزمین های آشور را به خود اختصاص دادند. هنگامی که نبوپولاسار در گذشت، پسر او ( نبوخدنصر ) بر تخت نشست. او امپراتوری خود را با جنگ های بیشمار وسعت داد. او پایتختش بابل را تبدیل به بزرگ ترین شهر دنیای باستان نمود. او با آشوریان طغیانگر در شمال و سوریها در غرب و مهمتر از همه با یهودیان در فلسطین – که با مصریان متحد شده بودند – به جنگ پرداخت. او در سال 587 قبل از میلاد ، به اورشلیم حمله کرد و آن شهر را تا پی ساختمان ها نابود کرد. او یهودیان را اسیر کرد و برای کارهای ساختمانی بابل به آن شهر برد. باغ های معلق که از عجایب هفتگانه دنیا محسوب می شود، در زمان نبوخدنصر ساخته شد. او این باغ را برای هدیه به همسرش که گفته می شود، یک شاهزاده خانم ایرانی بوده است، ساخت. این باغ انواع فراوانی از گیاهان مختلف را در خود داشت که در لشکرکشی ها پیدا شده و به بابل فرستاده شده بود. نبوخدنصر پس از 43 سال پادشاهی در سال 562 قبل از میلاد در گذشت.

 

تصویری بازسازی شده از باغ های معلق

 آخرین پادشاه کلده، نبونید نام داشت. در زمان او کوروش نوه پادشاه ماد، پدربزرگ خود را شکست داد و حکومت هخامنشی را به وجود آورد.

 نبونید پادشاه بابل، با پسامتیک فرعون مصر و کرزوس پادشاه لیدی، علیه کوروش، پیمان اتحاد بست اما کوروش در مدت کوتاهی کشور لیدی را تصرف کرد و برای تصرف بابل به این کشور لشکرکشی کرد. در کشور بابل، بزرگان مخالف نبونید، پادشاه آن بودند. کوروش کشور کلده را تصرف کرد و به طرف شهر بابل حرکت کرد. دیوارهای بابل بلند و مستحکم بود و تصرف آن به سختی امکان پذیر بود. نیروهای ایرانی چند ماه پشت دیوارهای بابل برای تصرف آن تلاش کردند ولی موفق به تصرف آن نشدند. در این هنگام کوروش پادشاه ایران تصمیم گرفت با توجه به آن که رود فرات از بابل می گذشت، مسیر رودخانه را تغییر دهد. با این کار، مسیر قدیمی رود فرات، خشک شد و نیروهای ایرانی وارد شهر شدند و سرانجام امپراتوری کلده هم همانند آشور، به تاریخ پیوست.

بین النهرین باستان 4

پایان امپراتوری آشور

آشوربانیپال در حال شکار، نقش برجسته از نینوا

آخرین امپراتور قدرتمند آشور، آشور بانیپال نام داشت. او مردی جنگ طلب بود که با حملات پیاپی به شهرهای ایلامی به عمر حکومت ایلام پایان داد. او شهر شوش را ویران کرد و همه مردم آن را از دم تیغ گذراند. پس از مرگ او امپراتوری آشور ضعیف شد و سرزمین های آن از هم جدا شدند. در این هنگام بابلی ها آشوری ها را از سرزمین خود بیرون کردند و حکومت کلده را به وجود آوردند که به حکومت بابل جدید معروف بود. موسس این سلسله  نبوپولاسار نام داشت. او با حکومت ایرانی  ماد متحد شد و به آشور حمله کرد. سرانجام نینوا پایتخت امپراتوری آشور ، سقوط کرد و امپراتوری آشور برای همیشه به تاریخ پیوست. ایرانیان و بابلی ها ، سرزمین های فتح شده را بین خود تقسیم کردند. جنوب و غرب آشور، بین النهرین ، سوریه و فلسطین به بابل تعلق گرفت و باقی مانده قلمرو وسیع آشور به حکومت ماد رسید.

ارتش آشور

در مطالب قبلی فرصت پیدا نکردم که درباره ارتش سهمگین آشور برای شما مطالبی را بنویسم. امیدوارم از این مطلب درباره ارتش آشور خوشتون بیاد.

ارتش آشور ارتش قدرتمندی بود. سلاح هایی که آنان به وجود آوردند ، علم جنگ افزارها  را گسترش داد و آن را بهبود بخشید. یکی از مهم ترین موفقیت های  آنان در ساخت سلاح این بود که موفق شدند از آهن در ساخت سلاح استفاده کنند. همچنین آنان موفق به ساخت قلعه کوب شدند. قلعه کوب وسیله ای بود که تیراندازان در بالای آن به مدافعان قلعه تیراندازی می کردند و در همان سو با وسیله ای که قلعه را از بین می برد، مدافعان را غافل گیر می کردند. سلاح دیگر آنان پل معلق نام داشت. با این وسیله مهاجمان می توانستند به صورت سیل آسا به درون قلعه حمله ور شوند. آنان ارابه هایی داشتند که دو یا چند نفرتیرانداز در آن بوده و دشمن را به وحشت می انداخته.

تا بین النهرین باستان 5 خداحافظ. امیدوارم تا آن زمان سالم و سلامت باشید.

بین النهرین باستان 3

 

آشوری ها

در هنگامی که بین النهرین در آتش جنگ می سوخت، اقوامی خشن و جنگجویی در شمال این سرزمین قدرت می گرفتند. این اقوام آشور نام داشتند و یکی از هولناک ترین اقوام در تاریخ بودند. بخصوص بی رحمی آن ها نسبت به اقوام زیردستشان و قتل عام مردم سرزمینی که آن جا را تصرف می کردند، خصوصیت وحشت انگیز آنان بود.

امپراتوری آشور

سرانجام آشوری ها به شهرهای میان دورود حمله کردند و هر که را دیدند ،از دم تیغ گذراندند. آن ها در مدت کوتاهی بین النهرین را از اقوام ساکن در آن گرفته و آن را تصرف کردند. آشوری ها در مدت کوتاهی ، به طرف دریای مدیترانه حرکت کردند و شهرهای مختلفی را تصرف کردند. یکی از پادشاهان آشور، شلمانصر سوم بود که شهرهای بسیاری را تصرف کرد. بعدها اسارحدون پادشاه آشور، تهرکا فرعون مصر را شکست داد و سلسله کوشی مصر را برانداخت. آشوری ها پس از تصرف مصر، نکوی اول را به پادشاهی مصر گماردند. اما این پادشاه علیه آشوری ها قیام کرد و آشوری ها دوباره به مصر بازگشتند. این دفعه آن ها بسیار عصبانی بودند؛ به طوری که نکوی اول را تا کوش _ سرزمین مادری اش _ تعقیب کردند. آن ها در راه ، طیوه ، مرکز مذهبی مصر ، را ویران کردند.

تا بین النهرین باستان 4 ، خداحافظ.

بین النهرین باستان 2

بین النهرین ( ۲ )

پادشاهان ایلام نمی توانستند برای مدت طولانی بر سرزمین سومر حکومت کنند. پایتخت آنان شوش بود و از سومر خیلی دور بود. سرانجام سرزمین سومر توسط اقوام اموری تصرف شد و ایلامیان از سومر رانده شدند. اموری ها سلسله جدیدی را در سومر به وجود آورده و بر سومر حاکم شدند.

پادشاهان این سلسله پانزده نفر بودند. بزرگترین پادشاه این سلسله حمورابی نام داشت که به دلیل اقداماتش در زمینه کشاورزی ، بازرگانی و قانون گذاری شهرت بسیاری داشت. قوانین او را قدیمی ترین قوانین در تاریخ جهان می دانند. او این کار را برای برقراری نظم در بابل ، پایتخت خویش ،  کرد.

چند مورد از قوانین حمورابی

ستون قوانین حمورابی که او را در حال دریافت قوانین از خدای بابل نشان می دهد.

ـ اگر شخصی ، فرد دیگری را متهم کرد و او را مسئول قتلی دانست اما آن را اثبات نکرد ، متهم کننده باید به قتل برسد.

ـ اگر کسی گوش کسی را برید ، گوش خودش باید بریده شود.

ـ اگر شخصی پولی را برای شراکت به شخص دیگری داد ، آنان باید در مقابل خدا سود یا زیان حاصل را به نحوه مساوی تقسیم کنند.

ـ اگر کسی چشم کسی را از حدقه در آورد ، چشم خودش باید از حدقه در آید.

پایتخت حمورابی شهر بابل بود که بزرگ ترین شهر دنیای باستان بود. حکومت اموری ها با نام دولت بابل قدیم هم شناخته می شود. سرانجام با تضعیف حکومت اموری، شورش هایی در میان دو رود به وجود آمد که حکومت اموری را تضعیف کرد. اقوام کاسی که در غرب کوه های زاگرس می زیستند ، به میان دو رود حمله کردند و حکومت هایی را تشکیل دادند. هیتی ها هم که اقوام خشنی بودند ، به سومر حمله کرده و آنجا را تصرف کردند و امپراتوری عظیمی را به پایتختی هاتوساس در آسیای صغیر به وجود آوردند.

دیدار بعدی در بین النهرین باستان ۳ ، تا آن زمان خداحافظ.

بین النهرین باستان 1

بین النهرین

در سرزمین عراق، دو رودخانه بزرگ دجله و فرات وجود دارند که به هم می پیوندند و سپس به دریا وصل می شوند اما در ۵۰۰۰ سال پیش، هر یک به طور جداگانه وارد دریا می شدند. این رودخانه ها در نزدیکی دریا، نیزار های باتلاقی و وسیعی به وجود می آورند.

 

سرزمینی که بین این دو رودخانه قرار دارد، بین النهرین یا میان دو رود نام دارد. ۵۰۰۰ سال پیش، مردمانی از سرزمین دوری به آنجا آمدند. عده ای می گویند که آنان از سمت رود سند در پاکستان امروزی آمده اند. البته گفته آنان هنوز به اثبات نرسیده اما آثاری در این مناطق به دست آمده که با آثار این مردمان مطابقت داشته است. این مردمان در جنوب بین النهرین ساکن شدند و یکی از قدیمی ترین تمدن های باستانی را به وجود آوردند. به بین النهرین گهواره تمدن هم می گویند.  این مردمان سومری نامیده می شدند و هر یک در شهر های مختلفی زندگی می کردند و در واقع با هم اتحادی نداشتند و به صورت دولت ـ شهر بودند. از جمله این شهرها، اور، اوروک، کیش، لاگاش، لارسا، اور و نیپور بودند. در میان هر شهر معبدی بود که مردم در آن خدای شهر خود را می پرستیدند. هر یک از شهرهای میان دو رود یک خدای مخصوص که حامی شهرشان بود، داشتند.  اداره شهرها بر عهده کاهنانی بود که به رئیس آن ها انسی می گفتند. شهرهای سومر با هم اتحاد نداشتند و اغلب با یکدیگر در حال جنگ بودند. اقوام زیادی هم در شمال، مرکز ، شرق و غرب بین النهرین بودند که گاهی با آنان روابط دوستانه یا خصمانه داشتند. تا ۷۰۰ سال بعد، کسی موفق به اتحاد دولت شهرهای سومری نشد. سرانجام در قرن ۲۴۰۰ ق.م ، اقوام اکدی که در مرکز بین النهرین می زیستند، شهرهای سومری را تصرف کردند. رهبر این اقوام سارگن نام داشت که فرمانروای مقتدر اکدی ها بود. او را نخستین امپراتور میان دو رود باستان می دانند؛ زیرا طی فتوحات بسیار توانست از خلیج فارس تا قسمت های شمالی میان دو رود را تصرف کند.

تصویر سارگن پادشاه قدرتمند اکد

جانشینان سارگن حدود ۲۰۰ سال قدرت را در دست داشتند تا این که گوتی ها از کوهستان های شمال شرق به عمر امپراتوری اکدی پایان دادند. گوتی ها شهرهای سومری را آتش زدند و آن ها را به ویرانی کشاندند. آنان یک قرن بر بین النهرین حاکم بودند. سرانجام، سومریان توانستند گوتی ها را شکست داده و آنان را از سرزمین خود بیرون کنند. ۱۰۰ سال بعد دوباره سومر مورد حمله اقوام دیگر دیگر قرار گرفت و این دفعه مورد حمله ایلامی ها. ایلامی ها اقوامی بودند که در غرب و جنوب غربی ایران حکومت می کردند و همیشه با سومریان در حال جنگ بودند. آنان توانستند سومریان را شکست داده و سومر را تصرف کنند. ایلامی ها شهر اور را - که بزرگ ترین شهر در میان شهرهای سومری بود ـ آتش زده و آن را ویران ساختند.